Vai trò của Cựu chiến binh tỉnh Phú Thọ trong xây dựng mô hình kinh tế hiệu quả, giúp nhau giảm nghèo và bảo vệ môi trường

Sau các cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, Phú Thọ có trên 30 vạn CCB hoàn thành nhiệm vụ trở về với đời thường. Đại bộ phận CCB có hoàn cảnh gia đình rất khó khăn bước vào xây dựng kinh tế thực sự như bước vào cuộc chiến đấu mới trong điều kiện sức khỏe yếu, thiếu vốn, thiếu sức lao động, thiếu tư liệu sản xuất và đặc biệt là thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm sản xuất kinh doanh làm kinh tế. Phú Thọ lại là tỉnh miền núi nghèo, kinh tế chậm phát triển, có 1 huyện và trên 60 xã thuộc diện đặc biệt khó khăn. Tỷ lệ hộ nghèo đã qua hàng chục năm chung tay tháo gỡ đến nay vẫn rất cao. Có huyện vẫn còn gần 20% hộ nghèo (Tân Sơn, Yên Lập). Lợi thế để hỗ trợ CCB phát triển kinh tế rất hạn chế và đây cũng là khó khăn cho CCB xây dựng các mô hình sản xuất kinh doanh cũng như xóa đói, giảm nghèo của Hội Cựu chiến binh các cấp.

Đ.c Đỗ Hữu Lễ đang chủ trì buổi làm việc với cán bộ huyện Hội.

Đứng trước tình hình đó, Thường vụ, Ban Chấp hành Hội CCB tỉnh đã xác định "Chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho hội viên, động viên hội viên giúp nhau vượt qua đói nghèo là nhiệm vụ trọng tâm quan trọng, lâu dài của Hội". Bám sát Nghị quyết 10-NQ/TW và của Tỉnh ủy về chương trình xóa đói, giảm nghèo trên địa bàn của tỉnh và các chương trình phát triển kinh tế cũng như chương trình mục tiêu quốc gia của Chính phủ. Tuyên truyền vận động hội viên nắm được các chế độ chính sách mà mình được thụ hưởng, tự lực vươn lên, hưởng ứng tích cực phong trào "CCB giúp nhau giảm nghèo làm kinh tế giỏi"; "CCB tham gia phong trào chung tay xây dựng nông thôn mới"; từ đó thành lập, bổ xung kiện toàn ban chỉ đạo xóa đói, giảm nghèo từ tỉnh đến cơ sở. Tập trung điều tra khảo sát chặt chẽ chính xác tình hình đời sống hội viên để phân loại hội viên nghèo do già yếu, do thiếu vốn, thiếu sức khỏe, thiếu lao động, thiếu đất đai, thiếu kinh nghiệm sản xuất … phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và Mặt trận Tổ quốc các đoàn thể để bàn bạc tìm cách tháo gỡ giúp đỡ từng đồng chí theo điều kiện hoàn cảnh cụ thể. Chúng tôi đã giao chỉ tiêu và phát động phong trào "Mỗi chi hội còn hội viên nghèo thì mỗi năm giúp cho 1 hộ hội viên thoát nghèo"; "Mỗi một huyện một năm phải tập trung xây dựng được 1 mô hình sản xuất kinh doanh gia trại, trang trại, tổ hợp tác … liên doanh, liên kết phát triển bền vững gắn với bảo vệ môi trường" để tham quan học tập, nhân rộng.

Đ.c Đỗ Hữu Lễ cùng cán bộ Hội thăm mô hình sản xuất của hội viên

Để thực hiện điều đó, Hội Cựu chiến binh các cấp đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều kiện tốt nhất theo khả năng của địa phương từ đất đai, ao hồ, đồi rừng, chuyển giao kỹ thuật bằng các dự án, các mô hình được đầu tư. Đồng thời đăng ký và thực hành nhiều cuộc giám sát theo Quyết định 217 của Bộ Chính trị về việc thực hiện Nghị định 150, 157 của Chính phủ trọng tâm là điều 05, điều 13 về quyền lợi của hội viên CCB và trách nhiệm của UBND và Hội đồng Nhân dân đối với quyền lợi hội viên, tạo được sự chuyển biến tích cực trong cấp ủy chính quyền địa phương trong nhận thức cũng như trong quan tâm đầu tư; chỉ đạo. Góp phần giải quyết được những khó khăn về tư liệu sản xuất.

Tiếp theo để giải quyết vấn đề vốn trước hết tập trung nội lực bằng cách xây dựng quỹ đồng đội 2 cấp và phát động ủng hộ quỹ nghĩa tình CCB (cả 2 quỹ đạt trên 54 tỷ đồng), thực hiện quản lý, sử dụng vốn vay ủy thác của Ngân hàng chính sách xã hội 897,3 tỷ đồng và các nguồn vốn vay khác đã giúp cho 30.000 hội viên có vốn để đầu tư phát triển sản xuất. Động viên hội viên có điều kiện thành lập các doanh nghiệp, các hợp tác xã. Vận động các doanh nghiệp do CCB làm chủ đầu tư về  nông thôn tạo công ăn việc làm, chuyển giao kỹ thuật cho hội viên và con em hội viên. Hiện nay toàn tỉnh đã phát triển được 198 doanh nghiệp vừa và nhỏ liên kết trong 5 câu lạc bộ doanh nhân CCB cấp huyện và Câu lạc bộ doanh nhân cấp tỉnh, 55 hợp tác xã, 212 trang trại, 3000 gia trại do CCB làm chủ, tạo công ăn việc làm và tạo nguồn lực để giúp đỡ hội viên thoát nghèo bền vững; làm giầu chính đáng. Nhờ những biện pháp quyết liệt đó mà phong trào sản xuất kinh doanh giỏi trong hội viên phát triển rất mạnh mẽ. Tỷ lệ hộ nghèo trong những năm qua đã giảm từ 1,5%/năm đến nay còn 3,6%; trong đó có 51% là hội viên nghèo do già yếu. Tập trung xóa được gần 600 nhà tạm, tỷ lệ hộ hội viên khá và giầu trên 57%.

Song song với phát triển kinh tế nâng cao đời sống một hệ lụy nẩy sinh trong quá trình phát triển đó là tác động môi trường; tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng tăng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững. Những thiệt hại nặng nề do lũ ống, lũ quét, sạt lở đất cuốn trôi, vùi lấp đã làm thiệt hại to lớn về tính mạng tài sản của Nhân dân trong đó có CCB. Ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, ô nhiễm thực phẩm đều do tác động của con người (tàn phá rừng đầu nguồn, phát triển kinh tế đồi rừng không đi cùng với bảo vệ đa dạng sinh học; chất thải trong sản xuất công nghiệp không được sử lý mà đặc biệt là môi tường nông thôn hiện nay: Chăn nuôi gia xúc, gia cầm trong khu dân cư, sử dụng quá mức thuốc bảo vệ thực vật, chất thải bao bì, rác thải sinh hoạt, nước thải chăn nuôi không được đầu tư thu gom sử lý … sản xuất chế biến thực phẩm không được kiểm soát).

Nhiều gia đình hội viên có mô hình sản xuất đạt hiệu quả cao

Để phối hợp khắc phục tình trạng đó Hội Cựu chiến binh đã có chương trình phối hợp chặt chẽ, ký kết hàng năm với UBND tỉnh và Sở Tài nguyên môi trường tỉnh, mở nhiều lớp tập huấn tuyên truyền Luật bảo vệ môi trường và chuyển giao kỹ thuật xây dựng nhiều mô hình (100 mô hình) sản xuất nông lâm ngư nghiệp gắn với bảo vệ môi trường. Các cấp Hội đăng ký thực hiện tiêu chi 17 trong xây dựng nông thôn mới đã xuất hiện nhiều mô hình có hiệu quả rõ rệt: Thu gom sử lý rác thải trong khu dân cư ở Tam Nông, Thanh Thủy, thị xã Phú Thọ; phong trào "sạch từ nhà ra ngõ" "sạch đồng", "sạch làng tốt ruộng đẹp quê hương". "đoạn đường CCB tự quản sáng xanh, sạch, đẹp"; "Xây hầm Biooga cho từng hộ chăn nuôi …" ở Việt Trì, Hạ hòa, Đoan Hùng, Phù Ninh…

Đã xây dựng được nhiều mô hình chi hội, HTX, tổ hợp tác do CCB làm chủ thu gom phân loại xử lý rác thải hay câu lạc bộ tự quản về vệ sinh môi trường nhiều  mô hình tiêu biểu đã áp dụng khoa học kỹ thuật ứng dụng công nghệ vào sản xuất vừa nâng cao năng xuất chất lượng, giá trị nông sản hàng hóa, tăng sức cạnh tranh nhưng giảm thiểu thấp nhất tác động đến môi trường. Điển hình như mô hình hợp tác xã rau an toàn Tứ Xã - Lâm Thao, mô hình bò sinh sản ở Hương Cần - Thanh Sơn, mô hình nuôi trồng thủy sản ở Hanh Cù - Thanh Ba; 12 mô hình kinh tế đồi rừng gắn với trang trại, gia trại bảo vệ môi trường ở Thanh Sơn, Tân Sơn, Yên Lập, Cẩm Khê vừa phát triển kinh tế đồi rừng vừa góp phần bảo vệ nguồn nước và môi trường sinh thái, chống sạt lở, lũ ống, lũ quét có hiệu quả…

Hội viên CCB ở nhiều địa phương tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới

Phát triển kinh tế giúp giảm nghèo bền vững và bảo vệ môi trường đã trở thành phong trào sâu rộng từ thành thị đến nông thôn vùng sâu, vùng xa và ngày càng có sức lan tỏa ra cộng đồng.  Hội Cựu chiến binh tỉnh hàng năm đều phối hợp chỉ đạo công tác đánh giá, có tổng kết rút kinh nghiệm những mô hình có hiệu quả và cả những mô hình hiệu quả thấp để rút kinh nghiệm phổ biến nhân rộng. Có thể khẳng định rằng nếu phát triển kinh tế không gắn với bảo vệ môi trường thì không bao giờ giảm nghèo bền vững được, muốn có mô hình kinh tế có hiệu quả giúp nhau giảm nghèo và bảo vệ môi trường thì phải đầu tư mở rộng các loại hình sản xuất theo hướng tập trung, sản phẩm mang tính hàng hóa, chất lượng đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm có tính cạnh tranh gắn với bảo vệ môi trường trong từng điều kiện môi trường và địa bàn cụ thể.

Qua thực tế chỉ đạo có thể rút ra một số kinh nghiệm sau:

1.Quán triệt chủ trương định hướng phát triển kinh tế của Đảng, Nhà nước, cấp ủy chính quyền địa phương. Các cấp Hội cần khơi dậy và động viên ý chí nghị lực vươn lên thoát nghèo làm giầu chính đáng của hội viên, không ỷ lại vào chế độ chính sách đãi ngộ của Nhà nước.

2. Xây dựng đội ngũ cán bộ Hội có trách nhiệm, tâm huyết lăn lộn với phong trào, tương thân, tương ái giúp đỡ lẫn nhau. Tuyên truyền vận động hội viên đăng ký xây dựng gia đình văn hóa, gương mẫu chấp hành bảo vệ môi trường.
3. Chủ động có chương trình phối hợp với UBND tỉnh với Sở ngành có liên quan (Sở Nông nghiệp phát triển nông thôn; Sở Tài nguyên môi trường, UBMTTQ và các đoàn thể) để nhận được sự ủng hộ giúp đỡ tăng cường đầu tư tập huấn bồi dưỡng chuyển giao KHKT xây dựng mô hình có hiệu quả.
4. Chú trọng chỉ đạo liên doanh, liên kết, phát triển kinh tế tập thể giúp đỡ nhau cùng phát triển, khuyến khích phát triển trang trại, gia trại các tổ hợp tác theo nhóm ngành, làng nghề, các câu lạc bộ nghề… khuyến khích các tổ hợp tác, hợp tác xã môi trường.

Trên đây là một số vấn đề thực tiễn trong quá trình chỉ đạo các hoạt động xây dựng mô hình kinh tế hiệu quả giúp nhau giảm nghèo và bảo vệ môi trường của Hội Cựu chiến binh tỉnh Phú Thọ trong những năm vừa qua./.

                                                                 Đỗ Hữu Lễ

                                                                 Phó Chủ tịch Hội CCB tỉnh